Điều gì có thể phá vỡ dưới mức lãi suất cao hơn trong thời gian dài hơn?

Khi thời điểm cuối cùng của năm đang đến gần, thị trường cảm thấy nhẹ nhõm khi chu kỳ thắt chặt tiền tệ toàn cầu mạnh nhất trong nhiều thập kỷ cuối cùng cũng sắp kết thúc.

Tuy nhiên, căng thẳng từ việc tăng lãi suất mới bắt đầu xuất hiện và với việc các ngân hàng trung ương phát tín hiệu rằng lãi suất có thể sẽ duy trì ở mức cao lâu hơn, khái niệm về một điều gì đó “bị phá vỡ” vẫn còn mạnh mẽ.

Dưới đây là một số điểm áp lực trên radar.

1/ Nỗi đau tài sản

Không nơi nào tác động của lãi suất cao hơn được cảm nhận sâu sắc hơn bất động sản, vốn vẫn đang quay cuồng vì COVID-19.

Một loạt các nhà phát triển ở Đức đã rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán, thị trường văn phòng ở London đang trong tình trạng “suy thoái cho thuê” khi số chỗ trống đạt mức cao nhất trong 30 năm và các ngân hàng Mỹ tiết lộ khoản lỗ liên tục từ tài sản trong nửa đầu năm và cảnh báo sẽ còn nhiều hơn nữa.

Thụy Điển bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở châu Âu vì phần lớn nợ bất động sản của nước này là ngắn hạn, khiến đây trở thành một điềm báo cho khu vực.

Tập đoàn bất động sản SBB, sở hữu nhiều bất động sản bao gồm bệnh viện và trường học, đang cố gắng khắc phục tình hình tài chính đang sa sút do thua lỗ nặng nề và tiền mặt cạn kiệt.

Cuộc khủng hoảng cũng ảnh hưởng đến chủ nhà lớn nhất Thụy Điển, Heimstaden Bostad. Nhà đầu tư trị giá 30 tỷ USD với hàng loạt ngôi nhà từ Stockholm đến Berlin đang vật lộn với cuộc khủng hoảng tài chính trị giá hàng tỷ USD.

2/ SẢN XUẤT TẠI TRUNG QUỐC

Bất động sản cũng là tâm điểm của những khó khăn tại Trung Quốc và là một lý do khiến nền kinh tế số 2 thế giới lọt vào danh sách lo lắng của các nhà đầu tư.

Tập đoàn China Evergrande (HK: 3333 ), nhà phát triển bất động sản mắc nợ nhiều nhất thế giới với tổng nợ hơn 300 tỷ USD, đang là trung tâm của cuộc khủng hoảng thanh khoản chưa từng có trong lĩnh vực bất động sản. Country Garden, nhà phát triển bất động sản tư nhân lớn nhất Trung Quốc, đang nỗ lực tránh vỡ nợ.

Do tài sản chiếm khoảng 1/4 nền kinh tế nên những lo ngại về tác động đối với tốc độ tăng trưởng vốn đã chững lại của Trung Quốc và các hiệu ứng lan tỏa đã tăng lên.

Theo cuộc khảo sát các nhà quản lý quỹ tháng 9 của BofA, bất động sản Trung Quốc được xem là nguồn có khả năng xảy ra sự kiện tín dụng hệ thống toàn cầu nhất.

3/ VẤN ĐỀ TIỀN TỆ

Các vụ vỡ nợ doanh nghiệp đã bắt đầu gia tăng, ngay cả trong những tháng thường yên tĩnh.

Theo S&P, số vụ vỡ nợ mới của doanh nghiệp trên toàn cầu đạt 16 vụ trong tháng 8, mức cao nhất trong tháng 8 kể từ năm 2009, dấu hiệu mới nhất cho thấy căng thẳng của doanh nghiệp đang gia tăng.

Markus Allenspach, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thu nhập cố định tại Julius Baer, ​​cho biết: “Có rất nhiều cuộc thảo luận trên thị trường về căng thẳng doanh nghiệp và đòn bẩy tiềm ẩn, nhưng nó vẫn chưa bùng phát. Chúng tôi vẫn nghĩ rằng các vụ vỡ nợ đang đến gần”. 

“Chúng ta có nhiều công ty zombie ở Hoa Kỳ và Châu Âu từ thời kỳ lãi suất thấp, và tôi không thể tưởng tượng được làm thế nào họ có thể tồn tại với lãi suất cao hiện nay.”

S&P dự báo tỷ lệ vỡ nợ của các công ty châu Âu được xếp hạng rác sẽ đạt 3,75% vào tháng 6 năm 2024 từ mức 3,4% trong tháng 8.

4/ NGÂN HÀNG TRÊN CNTT

Căng thẳng ngân hàng đã giảm xuống trong danh sách đáng lo ngại kể từ khi cuộc khủng hoảng tháng 3 tàn phá.

Các ngân hàng lớn của Mỹ đã vượt qua đợt kiểm tra sức khỏe hàng năm của Cục Dự trữ Liên bang vào tháng 6. Ngân hàng Trung ương châu Âu đã yêu cầu các ngân hàng cung cấp dữ liệu thanh khoản hàng tuần để có thể tiến hành kiểm tra thường xuyên hơn về khả năng tránh những cú sốc tiềm ẩn khi lãi suất tăng.

Guy Miller, giám đốc chiến lược thị trường tại Tập đoàn bảo hiểm Zurich (OTC: ZFSVF ), cho biết các ngân hàng đang ở vị thế tốt hơn về vốn và thanh khoản so với tháng 3.

Tuy nhiên, vẫn còn những dấu hỏi lớn về tương lai của họ, đặc biệt là từ làn sóng bất động sản toàn cầu.

Miller cho biết: “Vẫn còn một lỗ hổng cố hữu đối với hoạt động gửi tiền cũng như bất động sản thương mại và các khoản tín dụng khác đối với các ngân hàng nhỏ hơn”.

Chỉ số ngân hàng khu vực S&P 500 của Mỹ giảm gần 40% trong năm nay, đánh dấu mức giảm hàng năm lớn nhất kể từ năm 2008.

Miller lưu ý rằng các ngân hàng châu Âu cũng dễ bị tổn thương do quy mô lớn hơn so với nền kinh tế, khiến họ gặp nhiều rủi ro hơn từ nhiều túi tiền khác nhau.

5/ YẾU TỐ NHẬT BẢN

Ngân hàng Nhật Bản đã kiên định với chính sách tiền tệ cực kỳ dễ dàng nhưng lập trường chặt chẽ hơn là điều có thể xảy ra. Và rủi ro đang gia tăng do sự thoái lui mạnh mẽ sau kỷ nguyên tiền mặt của Nhật Bản bơm vào mọi thứ, từ cổ phiếu công nghệ Mỹ đến tiền tệ của thị trường mới nổi có lợi suất cao.

Capital Economics kỳ vọng BOJ sẽ tăng lãi suất chính sách vào tháng 1. Nó lưu ý rằng các nhà đầu tư Nhật Bản, những người từ lâu đã tìm kiếm lợi suất đầu tư tốt hơn ở nơi khác, sở hữu khoảng một nghìn tỷ đô la trái phiếu Mỹ. Họ là những chủ nợ lớn của châu Âu và Úc.

Việc bán trái phiếu kho bạc của Nhật Bản có thể đẩy lợi suất lên cao hơn nữa – vốn đã ở mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Điều đó có thể gây tổn hại cho cổ phiếu, vốn có xu hướng hoạt động kém hơn khi các nhà đầu tư mong đợi lợi nhuận cao hơn từ trái phiếu chính phủ có rủi ro thấp.

Kỳ vọng thị trường sẽ ngày càng nhạy cảm hơn với BoJ trong những tháng tới.